1960’larda çıkan bir folk müziğin, 600 yıl öncesine dayanan tartışmalı hikayesini keşfederken aynı zamanda kendinizi 14. yüzyıl İngiltere’sinde gibi hissetmek istiyorsanız bu yazı tam size göre.

---

Scarborough Şenliği

Scarborough Fair, Ortaçağ zamanlarında İngiltere’de yazılmış bir sevda türküsüdür. Hikayesi hakkında türlü söylentiler olsa da çoğunun ortak noktası karşılıksız aşktır. Parçanın içine daha iyi girmek için önce “Scarborough” kasabasını ve şenliğini hazmetmek gerekir:

---

“Oh, nereye gidiyorsun ?” “Scarborough Şenliği'ne”,
"Maydanoz adaçayı biberiye ve kekik;
“Beni hatırlatın oradaki genç ve güzel kadına,
"Bir zamanlar gerçek aşkım olana.

---

Scarborough, İngiltere’ye bağlı kuzey Yorkshire’da küçük bir kıyı kasabasıdır. Bu küçük kasabada 1235’de Kral Henry III emriyle her yıl 15 Ağustos’tan 29 Eylül’e kadar sürecek olan Scarborough Şenliği isimli bir etkinlik düzenlenmeye başlanır. Bu büyük şenlik mallarını satan tüccarların etrafına kurulur ve şenlik aslında bir ticaret rotasının üstündedir. Aynı zamanda insan akını artsın diye çeşitli eğlencelere de ev sahipliği yapar. Bunların içinde müzisyenler, hokkabazlar, hikaye anlatıcıları ve benzerleri bulunur.

Scarborough fair isimli parça aslında bir hikayedir. Birbiriyle Scarborough şenliğinde tanışıp aşık olan çiftin kavuşamamasını anlatır. Variyetini aşkının üzerine seçen adam kasabayı terk edip bir çiftlik kurar ve kadınla sözleşmelerine rağmen yıllar boyunca o şenliğe gitmez. Tek varlığı o çiftlik olan adam hayvanlarını bırakıp da şenliğe gidemez.

“Ancak O Zaman Onu Gerçekten Seveceğim”

Bir gün tarlasının önünden geçen bir adama “Oh! Are You Going To Scarborough Fair?” sorusunu yöneltir. Cevabı olumlu olunca ona bir kutu verip Scarborough’taki genç ve güzel bir kadına götürmesini ister. Kutuda eski aşkından istediği imkansız görevler ile maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik bulunmaktadır.

“Ve söyleyin ona bana patiska bir gömlek diksin,
Maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik,
Dikiş izi veya iplik görünmesin,
Ancak o zaman onu gerçekten seveceğim.
“Ve söyleyin ona gömleği kurumuş bir kuyuda yıkasın,
Maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik,
Su geçmeyen yağmur yağmayan bir yer olsun,
Ancak o zaman onu gerçekten seveceğim.
“Ve söyleyin ona gömleği dikenli bir dalda kurutsun,
Maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik,
Adem doğduğundan beri çiçek açmayan bir dalda,
Ancak o zaman onu gerçekten seveceğim”

“Ya Da Asla Gerçek Sevenim Olma”

Scarborough’ta yaşayan kadın, festival telaşı içindeyken eline ulaşan bu kutuyu açıp okuduğunda eski aşkının onunla dalga geçtiğini düşünmüş olacak ki aynı zorlukta görevler içeren bir mektubu tekrar ona yollar. Fakat maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik ne anlama geliyor çözemez. Bu dört bitkinin ne anlama geldiğiyle ilgili günümüzde bir kaç teori bulunmaktadır.

“Oh, bana bir dönüm arazi bulacak mısın ?,
Maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik,
Denizin kumları ile köpükleri arasında,
Ya da asla gerçek sevenim olma.
“Oh, bulduğun araziyi keçi boynuzuyla sürecek misin ?
Maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik,
Ardından her yerine tane karabiber ekeceksin,
Ya da asla gerçek sevenim olma.
“Oh, onları deriden bir orakla biçecek misin ?,
Maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik,
Ve hepsini bir tavus kuşu tüyüyle bağlayacaksın,
Ya da asla gerçek sevenim olma.
“Ve tüm bu işleri bitirdikten sonra,
Maydanoz, adaçayı, biberiye ve kekik,
Patiska gömleğin için yanıma gelebilirsin,
Ve ancak o zaman beni gerçekten sevebilirsin.”

Maydanoz, Adaçayı, Biberiye ve Kekik

Parçada bol bol geçen bu dört bitkinin sadece bir dolgu olmadığı, yazarın verdiği bir mesaj olduğu düşünülmektedir. Kimilerine göre bu adamın aşkına sorduğu bir bilmece, kimilerine göre ise hikayenin gizemini çözen bir semboldür. Bunun bir anlam ifade etmediğini savunanların da sayısı az değildir.

Teori: “Bilmece”

Bazı uzmanlar parçada sürekli geçen 4 bitkinin bir bilmece olduğunu savunurlar.

Eski çağlardaki insanlar çoğunlukla maydanozu kötülük ve yer altı dünyasıyla ilişkilendirirdi. Parçada bu anlamda kullanıldığı pek söylenemez. Bunun yanında maydanoz aynı zamanda cinsel arzu ve şehvetin yanında parayı da çağrıştırırdı. Ki bu parça için daha uygun görünüyor.

Adaçayı, bir dizi büyü gücüyle ilişkilendirilmiştir. Uzun bir yaşam sağladığı ve yeterince yenirse ölümsüzlüğe bile sebep olabileceği düşünülürdü. Adaçayı yaprağına yazılan bir dilek 3 gün yastık altında saklanırdı çünkü bu sayede dileğin gerçek olacağı düşünülürdü. Bu inanç parçaya uygundur.

Biberiye, aşk ve şehvet iksirlerinde birincil bileşendir. ilişkilerdeki olumsuz aurayı uzaklaştırıp ilişki ömrünü arttırır.

Kekik gerçek aşkı bulmanıza yardımcı olur çünkü eğer sevdiğin birini kekikle beslersen onun gerçek aşkın olup olmadığını kesin olarak anlarsın. Bu inanç parçaya harika bir şekilde uyar çünkü gerçek aşkı bulmak asıl hedeftir.

---

Simon & Garfunkel

Bu 600 yıllık ortaçağ türküsü, yıllar içinde sayısız varyasyonu ve yorumlaması çıkmış olsa da Simon & Garfunkel ikilisinin 1968’de çıkardığı “Scarborough Fair/Canticle” isimli parçayla hak ettiği üne kavuşmuştur.

İkili bu şarkılarını “Parsley, Sage Rosemary and Thyme” isimli albümlerine çıkarmıştır. Şarkıyı yorumlamak gerekirse şarkı, gerek enstrüman seçimi gerek ses tonlarıyla dönemin ozanlarını yansıtan mistik, akıcı havaya sahiptir. Dorian gamının insana huzur veren her türlü özelliğini ustaca kullanmışlardır. İnsanı yumuşatan ve gerçekten de insanı 14. yüzyıl İngiltere’sinde bir aşk hikayesine tanık ettiren bir parça çıkarmışlar. Ne de iyi yapmışlar.

KAYNAKÇA

• Parsley, sage, rosemary and thyme
• Scarborough Fair
• Simon & Garfunkel

rastgeledergi.com